Kars’ta İcra ve İflas Hukuku Hakkında Bilgilendirme

İcra ve iflas hukuku, borçlunun borcunu yerine getirmemesi durumunda alacaklının yasal yollarla hakkını almasını sağlayan hukuk dalıdır.
Bu hukuk dalı, borç ilişkilerinde adil dengeyi korumak, alacaklının hakkını güvence altına almak ve borçlunun malvarlığının hukuka uygun şekilde değerlendirilmesini sağlamak amacıyla düzenlenmiştir.

Kars’ta da icra ve iflas hukuku kapsamındaki uyuşmazlıklar; icra takipleri, haciz işlemleri, iflas davaları, konkordato başvuruları ve borç yapılandırmaları gibi birçok alanda görülmektedir.
Bu süreçlerin tamamı, İcra ve İflas Kanunu (İİK) çerçevesinde yürütülür ve yetkili merci Kars İcra Daireleri ile Kars Asliye Ticaret Mahkemeleridir.

İcra Hukukunun Amacı

İcra hukukunun temel amacı, borçlunun borcunu yerine getirmemesi durumunda alacaklının devlet gücüyle hakkına kavuşmasını sağlamaktır.
Bu amaçla icra hukuku, hem ilamlı icra (mahkeme kararına dayalı alacaklar) hem de ilamsız icra (sözleşme veya senet gibi belgelerle doğan alacaklar) yollarını düzenler.

İcra hukukunda devlet, cebri icra (zorla yerine getirme) yetkisini kullanarak alacaklının hakkını korur.
Bu nedenle borç tahsilatı, bireylerin kendi inisiyatifiyle değil, yasal icra daireleri aracılığıyla yapılmalıdır.

İcra Takibi Nedir?

İcra takibi, alacaklının borçludan olan alacağını yasal yollarla tahsil etmek için başlattığı resmi süreçtir.
Bu süreç, Kars İcra Müdürlüğü nezdinde başlatılır ve borçlunun malvarlığı üzerinde yasal işlemler yapılabilir.

İcra takibinin başlıca türleri şunlardır:

İlamsız icra takibi
İlamlı icra takibi
Kambiyo senetlerine mahsus icra takibi (çek, bono, poliçe)
Kira alacakları için tahliye talepli icra takibi

1. İlamsız İcra Takibi

İlamsız icra, mahkeme kararı olmadan doğrudan icra dairesine başvurularak yapılan takip türüdür.
Örneğin; fatura, senet, sözleşme veya alacak dekontu gibi belgelerle borç ispatlanabiliyorsa bu yol tercih edilir.

Süreç şu şekilde işler:

Alacaklı, Kars İcra Müdürlüğü’ne alacak talebiyle başvurur.
İcra dairesi, borçluya ödeme emri gönderir.
Borçlu, 7 gün içinde itiraz etmezse takip kesinleşir.
Takip kesinleştiğinde haciz işlemleri yapılabilir.

2. İlamlı İcra Takibi

İlamlı icra, mahkeme kararı veya resmi belgelerle sabit hale gelmiş alacakların tahsil edilmesinde kullanılır.
Örneğin; mahkeme tarafından verilen boşanma davasında nafaka kararı, kira alacağı kararı veya tazminat kararı ilamlı icraya konu olabilir.

Bu tür takiplerde borçluya itiraz hakkı yoktur, ancak borcun ertelenmesi veya durdurulması için “icranın geri bırakılması” (tehir-i icra) talep edilebilir.

3. Kambiyo Senetlerine Özgü İcra Takibi

Çek, bono veya poliçe gibi kambiyo senetlerine dayalı alacaklar için özel bir icra yolu öngörülmüştür.
Bu takip türünde borçluya 5 gün içinde itiraz veya ödeme imkânı tanınır.
Kambiyo senetlerine dayalı takipler, diğer icra yollarına göre daha hızlı sonuçlanır.
Kars’ta ticari faaliyetlerin yoğun olduğu sektörlerde bu tür takipler sıkça görülmektedir.

4. Kira Alacakları ve Tahliye Takipleri

Kiracının kira borcunu ödememesi halinde, kiraya veren icra dairesi aracılığıyla hem alacak hem de tahliye talebinde bulunabilir.
Kars’ta bu tür takipler, genellikle konut ve işyeri kiralamalarında ortaya çıkar.
Kiracı, ödeme emrinin tebliğinden itibaren 7 gün içinde borcu ödemezse veya itiraz etmezse tahliye işlemi başlatılabilir.

Haciz İşlemleri

Haciz, borçlunun malvarlığının alacaklının borcuna karşılık olarak devlet gücüyle alınması işlemidir.
Haciz işlemleri, icra memurları tarafından yapılır ve sadece mahkeme veya icra dairesi kararıyla mümkündür.

Kars’ta haciz işlemleri genellikle şu alanlarda uygulanır:

Banka hesapları,
Gayrimenkuller (taşınmaz mallar),
Araçlar,
Maaş haczi,
Ticari mallar veya stoklar.

Hacizden sonra mallar Kars İcra Müdürlüğü’nün satış birimi aracılığıyla açık artırma yoluyla satılabilir.

İflas Hukuku ve Süreci

İflas hukuku, özellikle tacirlerin (şirket veya şahıs işletmelerinin) borçlarını ödeyememesi durumunda devreye girer.
İflas, mahkeme kararıyla verilen bir toplu tasfiye işlemidir.

İflasın amacı:

Borçlunun malvarlığının korunması,
Alacaklıların eşit şekilde tatmin edilmesi,
Ticari düzenin sürdürülebilirliğidir.

Kars’ta iflas davaları, Kars Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından görülür.
İflas kararıyla birlikte borçlunun tüm malları üzerinde tasarruf yetkisi sona erer ve iflas idaresi tarafından tasfiye süreci yürütülür.

Konkordato Nedir?

Konkordato, borçlarını ödeyemeyen bir borçlunun, alacaklılarla anlaşarak borçlarını belirli bir plan çerçevesinde ödemesini sağlayan bir yeniden yapılandırma yoludur.
Bu sistem, borçlunun iflas etmeden faaliyetlerini sürdürebilmesi için geliştirilmiştir.

Konkordato süreci şu adımlarla işler:

Borçlu, Kars Asliye Ticaret Mahkemesi’ne konkordato talebiyle başvurur.
Mahkeme, geçici mühlet kararı verir.
Geçici konkordato komiseri atanır.
Komiser, borçlunun mali durumunu inceler ve rapor hazırlar.
Plan uygun görülürse mahkeme kesin mühlet kararı verir.

Bu süreçte borçluya yönelik icra işlemleri durur, yeni takip başlatılamaz.

Borçlu Hakları ve Koruma İlkeleri

İcra ve iflas hukukunda alacaklı hakları kadar borçlunun hakları da korunur.
Kanun, borçlunun temel yaşamını sürdürebilmesi için bazı malların haczedilmesini yasaklamıştır.

Haczedilemeyen mallardan bazıları şunlardır:

Zorunlu ev eşyaları (yatak, buzdolabı, çamaşır makinesi vb.),
Mesleki araç-gereçler,
Çalışma için zorunlu kişisel eşyalar,
Emekli maaşının belirli kısmı.

Ayrıca borçlu, haksız veya hatalı haciz işlemleri için icra mahkemesine şikâyet yoluna başvurabilir.

İcra Hukukunda Şikâyet ve İtiraz

Borçlu, kendisine gönderilen ödeme emrine karşı belirli sürelerde itiraz hakkına sahiptir:

İlamsız icrada 7 gün,
Kambiyo senetlerine mahsus icrada 5 gün.

İtiraz, borcu durdurur ve icra takibi geçici olarak duraklar.
Alacaklı, itirazın kaldırılması için Kars İcra Hukuk Mahkemesi’ne başvurarak süreci devam ettirebilir.

İcra Davalarında Zamanaşımı Süreleri

Zamanaşımı süreleri, alacağın türüne göre değişir:

Senet ve fatura alacakları → 10 yıl,
Mahkeme kararına dayalı alacaklar → 10 yıl,
Kira alacakları → 5 yıl,
Kambiyo senetlerine dayalı alacaklar → 3 yıl.

Kars’ta da bu sürelerin geçmesi durumunda, icra takibi yapılsa dahi itiraz üzerine takip düşebilir.

Kars’ta İcra ve İflas Hukuku Süreçlerinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Takip başlatılmadan önce borcun dayanağı olan belgeler eksiksiz hazırlanmalıdır.
Borçluya yapılan tebligatların doğru adrese yapılması önemlidir.
Süreler kaçırılmamalıdır; aksi halde itiraz hakkı kaybedilebilir.
Haciz işlemleri sadece icra memurları tarafından yürütülmelidir.
İflas veya konkordato sürecinde mahkeme kararları dikkatle takip edilmelidir.

İcra ve iflas hukuku teknik bir alan olduğundan, her adımın yasal çerçevede atılması hak kayıplarının önlenmesi açısından önem taşır.

Yasal Uyarı

Bu makale, yalnızca genel bilgilendirme amacı taşımaktadır.
İcra ve iflas hukuku süreçleri her somut olayda farklı sonuçlar doğurabilir.
Bu nedenle somut olaylara ilişkin değerlendirme yapılmadan kesin kanaate varılmamalı, gerekirse uzman bir hukukçudan görüş alınmalıdır.

İcra İflas Hukuku